Roma’dan ayrılıp yaklaşık üç saatlik bir otobüs yolculuğunun sonunda önce Vezüv yanardağı sonrasında ise Pompei kenti harabeleri karşımızda belirdi.

Bugünkü yazımızda sizlere Pompei Kentinde gördüklerimden ve halkının başına gelenlerden bahsetmek istiyorum.

Antik Pompei şehri, 24 Ağustos 79 tarihinde Vezüv yanardağının patlaması sonucunda tamamen yok olmuş.

Bu patlamada 30 bini aşkın insan hayatını kaybetti. Bu büyük patlama öncesinde ve patlamada çıkan karbon monoksit gazları Pompei şehrindeki tüm canlıların çok kısa bir sürede zehirlenerek ölmelerine neden oldu.

Hemen arkasından yanardağın püskürttüğü küller insanların ve eşyalarının üzerini bir örtü gibi kaplamış ve oksijenle ilişkisini kesmiş.

Yer yer 15 mt bulan bu kalın kül tabakası bu kalıntıların günümüze kadar yok olmadan gelmesini sağlamıştır. Kimi insanlar alışverişlerini yaparlarken küllere yakalanmış, kimileri ise evindeyken.

Pompei Harabeleri MÖ Avrupa Roma ve Avrupa medeniyetinin anlaşılması açısından çok önemli bir yere sahip. Özellikle MS 500 yıllarından sonra Roma şehirleri barbarlar tarafından yakılıp yıkıldığı ve Tevere (tiber) nehrinin sel baskınları nedeni ile Roma şehrinde Roma medeniyetinden günümüze fazla bir eser, belge ve bilgi kalmamış. Roma tarihini tarihçiler Anadolu gibi uç beyliklerden derledikleri belgelerle oluşturmuşlar. 1800’lü yıllarda Pompei kentinin keşfedilmesi ve ikinci dünya savaşından sonra Pompei Harabelerinin gün ışığına çıkartılması ile beraber Roma tarihindeki birçok eksik parça tamamlanmış oldu.

Vezüv yanardağı şehri yok ettiği zamanda deniz kıyısında bir liman kenti olan Pompei şu anda denizden kuş uçuşu 8 KM içeridedir.

Pompei şehrinin girişinde otel olarak kullanılan binalar dikkati çeker. Otel odalarının tamamında su tesisatı bulunmaktadır.

Şehre girişte sol tarafta o devirde kurulmuş olan turizm enformasyon büroları şehre gelen yabancılara şehirdeki aktiviteler yiyecek içecek yerler konusunda tüm dillerde bilgiler dağıtmakta idi.

Şehrin önemli caddelerinde yer döşemeleri geceleyin aydınlatmanın sağlanması için ay taşı adı da verilen fosforlu küçük taş parçaları ile işaretlenmiştir. Zengin kişilerin evlerin önü ve zengin tüccarlara ait dükkanlarda da bugünkü neon tabelaların 2000 yıl önceki ataları olan ay taşlarını görebiliyoruz.

Yolların kenarında geniş ve yüksek yaya kaldırımları ve yaya kaldırımları arasında karşıdan karşıya geçenlerin yağmurlu havalarda ayaklarının ıslanmadan geçmesine olanak sağlayan yükseltilmiş yaya geçitleri bulunuyordu. At arabalarının yaya kaldırımında veya geçidinde bir yaya çarpması çok ağır cezalar ile cezalandırılıyordu. Bugün de Avrupa da herhangi bir yaya adımını yaya geçidine attığında tüm trafik şaşırtıcı şekilde durmaktadır.

Pompei’de yaya geçitlerin hemen başlangıç ve bitişinde atlı arabaların o günlerde fren yaparak açtıkları fren izlerini görebilirsiniz.

Şehrin Zeus tapınağının çevresinde büyük bir meydan ve dükkanların olduğu alışveriş merkezleri vardı. Bugün duvarlarda o dönemde dükkanların ne sattığını gösteren freskleri görebilirsiniz. Alışveriş merkezleri saat 12:00 de açılıyordu. Şehir yok olduğunda büyük bir alışveriş merkezinde sadece iki genç adam cesedi ile karşılaşan arkeologlar başta buna anlam verememişlerdi. Daha sonra Vezüv yanardağının saat 11:00 sırasında tespit ettikleri için ve yapılan DNA testleri sonrasında bu taşlaşmış cesetlerin gece bekçiliği yapan iki kardeşe ait olduğunu tespit etmişlerdir.

Şehrin hamamlarıı geceleyin saat 04:00 kadar açık olduğu tespit edilmiştir. Pompeideki hamamlar anadoluda kullanılan hamamlara benzer. Bizden farklı olarak yukarıdan yoğunlaşan suyun içerideki kişilerin başlarına damlamasına engel olmak amacıyla tavanı iki parmak aralığında yivli bir yapıda yapmış olmalarıdır. Bu sistem tavanda yoğunlaşan suyun kenara akmasına neden olur.

Hamamların hemen çıkışında fast food lokantaları bulunmuştur. Şehirde 100 den fazla fast food lokantası tespit edilmiş ve bunların yarıdan fazlasının tapusu tek bir evin içerisindeki kasada bulunmuştur. McDonalds’tan iki bin yıl önce fast food zincirini Romalılar burada kurmuşlar. İçeride oturacak yer olmayan bu yemek dükkanlarında müşteriler sıcak yiyeceklerini ve soğuk içeceklerini ellerine alarak yollarına devam ediyorlardı. Soğuk içecek küplerinin hemen üzerinde küpün yapımcısını gösteren marka ve seri no bilgisi mevcuttur. İtalyanların 2000 yıl öncesinde dahi her şeye marka verdiklerini düşündüğümüzde bugün dünyaca ünlü pek çok markanın nereden geldiğini anlamamız daha kolay olur.

Evlerde ve sokaklarda su çeşmeleri yapmışlar. Yalnız Pompeiler bu konuda bir hata yapmışlar şehrin her tarafına götürdükleri suyu kurşun borular ile taşımışlar. Bu nedenle Pompei vatandaşlarının genelde kurşun zehirlenmesine bağlı nedenlerle hayatlarını kaybettiği saptanmış.

Şehirde birçok ekmek fırına rastlanmış fırınlarda kömürleşmiş ekmekler bulunmuştur. Bu ekmeklerin etli, sebzeli ve balıklı çeşitleri olduğu en çok balıklı seçeneğin tercih edildiği saptanmış. Fırınlar abonelik sistemi ile çalışıyormuş ve evlere köleler tarafından günde üç defa ekmek servisi yapılıyormuş.

Liman kenti olan şehirde birçok seks işçisinin çalıştığı işletme bulunduğu ortaya çıkartılmış. Gerçi o dönemde yaşayan Pompei halkı biraz mezhebi geniş insanlardan oluşuyormuş. Evin erkeği birlikte olmak için herhangi bir erkeği eve getirebildiği gibi, evin hanımı da canı istediğinde gönüllü olarak hizmet vermek adına bu işletmelerde çalışıyormuş. Onun için buralara işletmeden daha çok her iki tarafın temel ihtiyaçların karşılandığı sivil toplum kurmuşu da diyebiliriz.  Bu işletmelerin hemen dışında kırmızı ışıkların yanmasını sağlayan kandiller ile yolunu kaybeden sarhoş denizcilerin yolu bulması amaçlanmıştır. Red light Hollandalılardan çok zaman önce Pompei halkınca icat edilmiş. Hatta işlerin kesat gittiği günlerde bu işletmelerdeki seks işçisi kadınlar ikinci katın camından dışarıya sarkarak dişi kurt gibi uludukları için Romalılar bu evlere dişi kurdun ini adını vermişlerdir. Bu işletmelerde dil bilmeyen müşteriler için tercihlerini daha rahat belirtebilmeleri amacıyla günümüzde McDonaldsta bulunan menülere benzer menü sistemi oluşturulmuştur. Hizmet seçenekleri Duvarlara freskler ile resimlenmiş ve hizmetin ücreti hemen resmin altına yazılmıştır. Böylece şehre gelen bir yabancı ışıkları, uluyan kadın seslerini hatta yerdeki taşların üzerine kazınmış erkeklik organı işaretlerini takip ederek kolayca ulaşabilmekte ve herhangi bir dil bilgisi olmasa da duvardaki fresklerden cinsel tercihlerini belirterek istedikleri hizmeti kolayca alabilmekteydiler.

Bu dükkanların hemen az ilerisinde açık büfe yiyeceğin ve sınırsız içeceğin satıldığı barlar olduğu tespit edilmiştir. Hatta şehirde bulunan eczanede hayvan bağırsaklardan yapılan ürünlerin cinsel korunma amacıyla ürünler tespit edilmiş.

Şehir ayrıca anfitiyatrosu, geniş ve çok çeşitli dükkanları ile ziyaretçilerine hoşça vakit geçirttiği saptanmış.

Şehrin tüm yapısı yukarıda bahsettiğimiz şekilde günümüze kadar korunmuş. İnsanlar hayvanlar özel bir teknikle yeryüzüne çıkartılmış ve bunlara ait taşlaşmış cesetler Pompei kentinde sergilenmektedir. Bu cesetlerin öldükleri andaki yüz ifadeleri kılıkları kıyafetleri günümüze kadar gelmiş. Şehir tüm canlı ve cansız varlığı ile iki bin yıl öncesinde donup günümüze kadar gelmiş.

Romalıların 2000 yıl önce gelişmiş bir medeniyet kurmuşlardır. Vezüv dağının patlamasıyla bir anda yok olmuşlardır. Günümüzde Pompei halkının yaşayış tarzlarındaki bazı azgınlıklar nedeniyle cezalandırıldığı görüşünü savunan din adamları var.

Pompei harabelerini ziyaret etmenizi tüm süperaktif okuyucularına tavsiye ederim. Pompei harabelerindeki ziyaretin ardından hemen harabelerin ana girişinin karşısındaki lokantalarda karnınızı Kalamar, karides tava, salata ve sarap veya Napoli usulu pizza Margarita (pizzaların hamuru italyanın kuzyinden güneyine inildikçe kalınlaşıyor) ,salata ve içecekten oluşan kişi başı 15 Euro bedelli bir menü ile doyurabilirisiniz.

Pompei ziyaretimizi tamamlayıp güzel bir yemekten sonra yolumuzu zıtlıkların şehri Napoli’ye doğru çevirdiğimizde arkamızda kalanlar

Taş Olan İnsanlar

Yarın: Napoliyi Arkamızda Bıraktık

Bu yazı 4025 defa okundu